karagöz hacivat perdeli gölge oyunu
KARAGÖZ
KUKLA
BUBBLE
SİHİRBAZ
ATEŞBAZ
JONGLÖR
FAKİRİZM
ARKA KAPAK
Haydi sizde süratle
karagöz hacıvat sanatçısı olun. Dikkat kitap sizi karagöz hacıvat sanatçısı
yapar. Karagöz sanatını yüzeysel değil derinsel olarak öğretir. Sanatınız
olacak geleceğinizi garanti altına alacaksınız. Perdeli perdesiz canlı karagöz oynatmak elinizde.
Toplum karşısında
karagöz tiyatrosu oynatmak yemek yemekten bile kolaymış diyeceksiniz.
Umutlarınızı rüyalarınızı gerçekleştirip karagöz hacıvat sanatçısı olmak
istemiyor musunuz? Kıymetli karagöz sanatı tutkunları, kitap sayesinde canlı
karagöz oyunlarına kolayca gayret göstermeden ulaşma imkânı bulacaksınız. Kitap
bunu garanti ediyor. Karagöz sanatının rotası şu an elinize geçti.
Halen karagöz hacıvat oynatan hayaliler ve
canlı karagöz sahneleyenlerin bile faydalanabileceği bir eserdir.
Sanatım yok diye içini çekme sende karagöz hacıvat
sanatçısı ol.
Sizi sanatın bir başka boyutuna taşıyacak olan bu
kitala beklediğiniz güzelliklere kavuşacaksınız.
ÖNSÖZ
Canlı karagöz oynatımı ile ilgili tüm bilgilere
kavuştunuz. Karagöz hacıvat kitabınızda oynatım bilgilerinin yanısıra oyunlarda
vardır. bu oyunları ister perde kurarak isterseniz canlı karagöz olarak
oynatabilirsiniz. Daha önceki karagöz hacıvat sanatının teknikleri ve karagöz
hacıvat sanatçısı olmak istermisiniz kitapları yayınladık. Bu yayınladığımız
kitaplarda canlı karagöz hacıvat oyunlarına dair yazılar yoktu. Şimdi hem
perdeli hemde canlı kargöz oynatmayı öğreneceksiniz.
BİYOGRAFİ
Hasbora güzelrüzgar uluslar arası sahne gösteri ve
performans sanatları festivalleri düzenlemektedir.
Sahne sanatları aşığı olan yazarın jonglör, illüzyon,
ateşbazlık, karagöz hacıvat sanatını öğreten kitapları yayınlanmıştır.
Sosyal yaşam ve kişisel gelişim kitapları arasında
cesaretli olmanın yolları ve korkularımızdan nasıl kurtuluruz bazılarıdır.
Kitaplara olan sevgisinden dolayı kültür merkezlerinde
kitap fuarları düzenlemektedir.
CANLI KARAGÖZ NEDİR
Canlı karagöz oyunu hayal perdesine göre seyircilere
tiyatro sunma yanı ile dikkat çeker. Canlı karagöz seyirci ile iç içe olduğu
için daha fazla ilgi görmektedir. Çoğunlukla iki sanatçı ile sahnelenen karagöz
oyununa canlı karagöz denir.
YAZARIN DAHA ÖNCE YAYINLANAN KARAGÖZ HACIVAT KİTAPLARI
1- Karagöz hacıvat sanatının teknikleri (Kitaphane
yayınevi)
2- Karagöz hacıvat sanatçısı olmak istermisiniz
(Kitaphane yayınevi)
ÇOK MUTLUYUM
Sahne gösteri performans sanatlarını yakından
tanıtmanın ve sevdirmenin yollarından biriside o konuda eserlerin olmasıdır.
Daha önce illüzyon, ateş yutan adam, karagöz hacıvat öğreten kitaplar yazdım.
Şimdi ise yepyenin bir karagöz hacıvat kitabımı yayınlamak ve sizlere
ulaştırmak çok harika ve süper bir duygu olduğunu belirtmek istiyorum. Çok
mutluyum.
Yayınevi yetkililerine sonsuz teşekkürler.
KARAGÖZ
HACIVAT SANATININ MARİFETLERİ
1-
Vücudumuzun daha enerjik çalışmasına katkı sağlar.
2- Zekâyı
sürekli yeniler. Beynimizdeki yavaşlayan hücreleri canlandırır.
3- Öğreti
yeteneğimizi geliştirir ve hızlı öğreniriz.
4- El beyin
göz koordinasyonunu düzenler.
5- Düşünme
ve karar verme algımızı hızlandırır.
6-
İçimizdeki enerjileri birleştirir.
7- Başarıyı
arttırır.
8-
Gerginliği yok eder rahatlatır.
9- Hayatın
güzelliklerine odaklanmamızı sağlar.
KARAGÖZ
HACIVAT OYNATMA TÜYOLARI VE SIRLARI
İster canlı
ister perde olsun karagöz hacıvat gösterilerini güzel bir şekilde sunmanız için
önce şunu belirtmeliyim. Karagöz haricinde hiçbir şeyle ilgilenmeyin. Sadece
sahneye odaklanın. Normal hayatın akışını düşünürseniz ezberlediklerinizin
tümünü unutursunuz. Bir oyunu çok iyi ezberlemiş olsanız bile gösteri
haricindeki konularla ilgilenirseniz aklınız o konuya gider. Sahnede sadece
karagöz oyununun inceliklerini ve özelliklerini düşünün. Sahne öncesi çok prova
yapmanızında faydasını görürsünüz. Ezberlediklerinizin üstüne başka sözler
katmayın. İleride çok profosyonel olduğunuzda kendiliğinden buluşlar
yapabileceksiniz. Ama ilk sıralarda kalıpların dışına çıkmanız diğer
bildiklerinizide unutmanıza neden olacaktır.
Not:
Benzersiz yeni komiklikler bulmayı ihmal etmeyiniz. Yakınlarınıza son
zamanlarda nelere güldünüz diye sorunuz. Ve bunlardan esinlenme yoluna gidiniz.
KOLAY
KARAGÖZ HACIVAT OYUNU
Sahnenizin
görebileceğiniz bir yerine oyununuzda kullanacağınız detayları yazınız. Kibrit
kutusu büyüklüğünde kartonlara yazbilirsiniz. İsterseniz bu yazdığınız konuları
yaş guruplarına ve gideceğiniz yerin özelliğine göre dizip bir kartona bantla
yapıştırabilirsiniz. Böylece kartonların hepsini görmüş olursunuz. Diğer türlü
ise her çalışma yaptığınızda örneğin bilmece sorduğunuzda o kartonu almalısınız
ki altındaki kartonu görebilesiniz. Şu detayı önemseyiniz. Nasıl olsa
kartonlara yazdım diyerek provasız gitmeyiniz. Kartonlarda yazacaklarınız
sadece ana başlıklar olacaktır. Başlıklardan hatırlayarak o bölümü canlandıracaksınız.
Örneğin kartona “açılış” yazdınız. Açılış önce ışığınız yakacaksınız. Tefinizi
çalacaksınız. Daha sonra ise nareke düdüğünüzü öttürerek göstermelik
tasvirinizi alacaksınız. Bu kolay aşamayı prova edip motora bağlamalısınız.
Basit ayrıntılar olmasına rağmen unutkanlık olabilir. Açılış sonrasındaki
kartonda “müzik” yazıyorsa hemen bilgisayarınızdaki müziği açıp daha önce
belirlediğiniz tasviri oynatmaya başlayacaksınız. Müzikle açılış yaptıktan
sonra karagözün hacıvat tarafından sahneye çağırılmasına sıra gelecektir. Diğer
kağıdınızda “oyun ismi” yazıyorsa daha önce çalıştığınız bu oyunu
oynatmalısınız. Oyun sonrasında “bilmece” yazdıysanız bilmecelere geçip
meraklandırıcı bir şekilde bilmecelerinizi sormalısınız. Kendi güldüğünüz minik
esprileri oyununuza katarsanız yenilik olacağı için gösterileriniz güzel geçer.
Kitabınızda tüm aşamaları bulacaksınız.
Özellikle
karagöz hacıvat tasvirlerinizi kolay yerlere koymalısınız. Sahnede kesinlikle
karagöz hacıvatın yedek tasvirlerini bulundurunuz.
YENİ MODEL KARAGÖZ PERDE YAPIMI
Ahşaptan perdenizi istediğiniz boyda
hazıelayınız. Ayna bölümüne raptiye ile perdeyi gerdiriniz. Pardenizi ahşaptan
yapmak istemiyorsanız ayna bölümüne tahta çıtalar monte ediniz.bu ahşapın
üzerine perdenizi gerdiriniz. Perdenizi mermerşah denilen kumaştan
hazırlarsınız. Kenarlarına kalın kumaş veya deri kenarlık diktiriniz.
MÜZİKLİ
KARAGÖZ HACIVAT OYUNU
Müzikli
oyun oynatmak tüm seyircileri hoşuna gider bunu daha çekici hale nasıl
getirirsiniz şimdi onun tüyolarını yazacağım. Müzikili gösteriye geçmeden önce
sahneye gelmek isteyenler kimler diye sorunuz. Bir çok seyirci sahneye gelmek
isteyeceği için işiniz kolay olacaktır. Seyirciler sahneye geldikten sonra
müziğinizi açıp hangi tasviri oynatacaksanız ahenkli bir şekilde oynatmaya
devam ediniz. Sahneye gelen seyircilerde mutlu bir şekilde oynamış ve eğlenmiş
olurlar. Müzik parçaları üç ile beş dakika arasında değişmektedir. Günün modası
olan yerli veya yabancı müzik oynatma kararı sizin elinizde; istediğinizi
seçersiniz. Müzik sonrası hemen bir kısa oyun çalışınız.
PROVANIN
İNANDIRICILIĞI
Provalarınızın
başarılı olması için kolayca yapabileceğiniz bir formül yazacağım. Sahnede
mikrofonla konuşacağınız için mikrofonlu konuşmaya alışmalısınız. Provalarınızı
mikrofonla yaptığınızda hem kolay ezberlersiniz hemde rolünüze odaklanırsınız.
Mimikleriniz, konuşma anındaki esleriniz ve duraklarınızı beyniniz yöneteceği
için provada mikrofon kullanmalısınız. Mikrofonsuz yapılan provaları beyniniz
fazla önemsemez. Bu yüzden mikrofonunuz o an olmasa bile mikrofona benzer bir
alet kullanın. Yaka mikrofonu kullanacaksanız yine onu temsilen bir nesne
bulundurun. Bu anlattığımız deneyimlerin gerçek olduğunu tespit ederseniz size
daha çok faydalı olacaktır. Ezberlemek istediğiniz bir metni iyice okuyunuz.
Mikrofonsuz olarak prova ediniz. Daha sonra ise mikrofonlu olarak tekrarlayınız
aradaki farkı göreceksiniz. Mikrofon elinizde olduğu için seyircileride
hissedersiniz. Provalarınızı ayna karşısında yaptığınızda daha etkili olur.
İmkanlarınız varsa gerçek birkaç yakınınızı seyirci olarak alın. Son
provalarınızıda böyle yaparsanız sahnede hiç sorun yaşamazsınız.
IŞIK
Sahneyi
kurdunuz. Işık sisteminizi kontrol ediniz. Lambaları yakıp tasvirinizi
yerleştirip öntarafa yani seyircilerin göreceği yere sahne önüne geçiniz
tasvirler iyi parlakmı; ışık netmi görünüyor diye bakınız. Işık önemli bir
ekipman olduğu için hangi model ampül kullanıyorsanız kullanın yedek
lambalardan yanınıza alın. Karagöz sahneleri için helojen olarak bilinen
lambalar en uygunlarıdır. Ben karagöz hacıvat sanatçısı hasbora olarak helojen
lamba kullanıyorum. Yedek ampullerini deneyerek ve kırılmayacak şekilde
paketleyerek yanıma alıyorum. Sizlerde helojen lamba kulanırsanız yedek
ampüllerini sığacakları boyda hortumlara koyabilirsiniz. Bu ampüller kalem
şeklindedirler. Sizler en küçük olan modeli kullanacaksınız. Helojen lambalar
gemilerde ve dış mekanlarda kullanılır. ampüllerinin önünde cam olduğu için
suya ve dış etkenlere karşı korumalıdır. Sahnenize montaj edebilmeniz için alt tarafında
vida yerleri vardır. Yön ayarı yapabilmeniz için aşağıya ve yukarıya doğru
döndürülebilecek şekilde imal edimiştir. Lambanızı sahneye marangozların
kullandığı vidalı işkence olarak bilinen aletlede takabilirsiniz.
PERDELİ
KARAGÖZ OYNATIRKEN SES SİSTEMİ KONROLÜ
Şimdi ses
sistemini kontrol edeceksiniz. Karagöz ilk oynatılmaya başladığında beş kişi
oynatıyordu. Bir tanesi müzisyen olurdu. Karagözü oynatan üstadında müzik
bilgisi olurdu. Biz bu bilinen eski bilgilerle vakit kaybetmeyeceğiz. Kendi sunumumuza
bakacağız. Kitabınız tamamen karagöz oynatmaya dayalıdır. Sizler için karagöz
aşamalarını tekrar tekrar yapmaktayız. Bunun nedeni sizlerin eksiksiz olarak
karagöz oynatması içindir.
MÜZİK
Müzik
çalabilmeniz için bilgisayarınız ve ses düzenleriniz olmalıdır. Şimdi hareketli
bir müzik açın. Müziğe uygun bir tasviri alıp ahenkli bir şekilde oynatın. İki
sopalı bayan tasvirler müzikli oyunlar için en ideal olanıdır. Tek sopalı
tasvirleride oynatabilirsiniz. Karagöz oyunları müzikle başlar müzikle biter.
GENEL
KONTROLLER
Karagöz
oynatacağınız ekipmanları tek tek kontrol ediniz. Kaybolma riskine karşı
yedeklerini alınız. Narekeniz ve tefiniz kesinlikle olmalıdır. İlk başlangıçta
kullanacağınız göstermelik tasvirinizin birkaç modelini bulundurunuz. Aynı yere
gösteriye gittiğinizde değişik göstermelikler kullanınız.
Ellerinizde
tasvirler olacağı için kablosuz mikrofon kullanınız. Eğer kablosuz mikrofonunuz
yoksa kablolu mikrofonu boynunuza asmak için kalın telden aparat yapınız.
Aparatı hazırlamanız için önce başınızdan boynunuza geçecek şekilde yuvarlak
yapınız. Telin kalan kısmını ise mikrofonun geçeceği şekilde yuvarlak yapınız.
Telin uçları göğsünüzü acıtmaması için bükünüz.
SAHNE
KURMAK İÇİN ÖNERİLER
Sahneyi
kurmak için yanınıza almanız gereken aletleri unutmayınız. Sahnenizi kurarken
ne gerekiyorsa yanınıza alınız. Bunun en kolay yolu ise gösteriye gitmeden önce
sahnenizi kurup oyununuzu defalarca oynatınız. Sahnenizi toplayıp paketleyiniz.
Hiçbir ekipman unutmamalısınız. Sahneyi kurup oynattıktan sonra toplarsanız
hiçbir sorun yaşamazsınız. Tornavida pense tel gibi lazım olacak aletlerinizi
sahne malzemelerinizin yanından ayırmayınız.
TEKNİK
KONULAR
Gösteri
malzemelerinizin elektronik olanlarının pillerini şarz ediniz. Yedek pil almayı
profosyonel sahne kuranların bile ihmal ettiğine rastlamışımdır. Bu gösteri
alanları bazen şehir merkezinden uzakta olabiliyor. Pil ve diğer basit ama
önemli ekipman malzemelerini satın alma imkanı olmuyor. Festivaller panayırlar
ve kır gezileri bunlara birer örnektir.
EKİPMANLARIN
GENEL YAPISI
Tasvirlerinizin
sopalarını vidalı kullanırsanız hiç sorun yaşamazsınız. Diğer yöntemle takılan
tasvirler zamanla genişlediği için düşebiliyorlar.
Sahnenize
tasvir evler yerleştirebilirsiniz. Sadece bir tane karagözün evi ilede oyun
sunabilirsiniz. Tasvir evlerinizi perdenize birkaç şekilde
yerleştirebilirsiniz. En kolay ve zahmetsiz yolu mıknatısla tutturmanızdır.
Perdenizin ön tarafına mıknatısı getirip tasvirin arkasınada metal pul koyarak
tututrabilirsiniz. Karagöz hacıvat oyunları hayali ve masalsal olduğu için
tasvirlerinizi perdenizin alt kısmına veya üst kısmına yapıştırabilirsiniz.
Tasvir evlerinizi çift taraflı bantlarlada yapıştırabilirsiniz. İlk sıralarda
zayıflıklar yaşamanızın nedeni deneyim azlığıdır. Sürekli tekrar ettiğinizde
kendinizde buluşlar yapıp ileleyeceksiniz.
Karagöz
hacıvat oynatılan perde modelleri arasında sahne kullanmadan sadece perde
gerilerek oynatılanlarıda vardır. Günümüzde bu modeller azaldı. Nedeni ise o
dönemlerde yardımcılar vardı hepsinin görevi vardı. Görevliler arasında
perdeleri taşıyan ve kuranda olurdu.
SON
HAZIRLIK
KARAGÖZ
IŞIĞI İÇİN PRATİK HELOZON LAMBA YAPIMI
Helozon
lambanın kalem şeklindeki ampülünün iki yanına elektrik tesisatında kullanılan
sert kablonun uçlarını eğerek takınız. Kablonun diğer uçlarına ise elektirik
fişi bağlayınız. Elektiriğe taktığınızda lambanız yanacaktır. Karagöz
oynatırken işinize yarayacaktır. Diğer kasalı helojen lambalara göre taşıma
kolaylığı olacağı için tercih edebilirsiniz. Veya yanınıza bu kendi
hazırladığınızı ışık setini yedek olarak alabilirsiniz. Yapımı için helojen
lamba ampülü elektirik fişi ve istediğiniz uzunlukta kabloya ihtiyacınız
olacaktır. Yarım metre kablo size yeterlidir. Bu hazırladığınız donanımı uzatma
olarak bilinen elektirik fişine takabilirsiniz. Elektirik çarpmalarına karşı
yanmayan kablo kullanabilirsiniz.
GELMEYEN
SEYİRCİLER OYUNU
-HACIVAT
Biz oyuna başlayacağız sizleri eğlendireceğiz çok güleceksiniz neşe dolu anlar
yaşayacaksınız biz buraya sizler için geldik. Size bir haberim daha var. Onu
söyledikten sonra oyunumuza hemen geçeceğiz.
-KARAGÖZ
Neymiş vereceğin haber bende merak ettim.
-HACIVAT
Bizi seyretmeye gelecek olanlar vardıya gelemediler onu seyircilerimize
söyleyeceğim.
-KARAGÖZ
Bazı hatalar yaptıkları için uyarı cezası olarak buraya gelemediler. Neden
gelemediklerini aileleri bize bildirdi. Hemen oyuna geçelim seyircileri daha
fazla bekletmeyelim. Hem gelmeyenlerden bize ne ben bazılarının neden
gelmediğini tahmin edebiliyorum.
-HACIVAT
Seyircilerimize soralım gelmeyenlerin hatalarını merak ediyorlarmı?
-KARAGÖZ
Şimdi oldu merak edip etmediklerini soralım.
-HACIVAT
Bizleri seyretmeye gelecek olan seyircilerin neden gelmediklerini merak edenler
var mı var mı?
-KARAGÖZ
Seyircilerimizin içinde gerçekten gelmeyenlerin hatalarını merak eden varmış o
zaman hızlıca sayıp hemen oyuna geçebiliriz.
-HACIVAT
Önce en küçük seyircimizden başlayalım daha doğrusu nasıl bir hata yapmış onu
öğrenelim. Küçük derken üç yaşında bir çocuktan bahsediyorum.
-KARAGÖZ
Bence bu üç yaşında olan seyircinin suçu çok büyük değildi.
-HACIVAT
Büyük olmazmı araçların, otomobillerin, otobüslerin olduğu bir caddede annesinin
elini bırakmış.
-KARAGÖZ
Eee!, ne var bunda
-HACIVAT Ne
var olurmu seyircilerimiz bile şaşkınlıklarından elleri ile ağızlarını
kapattılar aaa! öyle şey olurmu dediler duymadınmı?
-KARAGÖZ
Duydum ne var bunda üstelikte bir daha yapmaması gerektiğini üç yaşında
olmasına rağmen anlamış aynı hatayı yapmayacağına söz vermiş.
-HACIVAT
Evet bu doğru bende büyükleriyle konuştum kaybolmamak için artık büyükleri ile
bir yere gittimi uzaklaşmıyormuş.
-KARAGÖZ
Onuda biliyorum bir dahaki şölene gelecek bizleri seyredecek.
-HACIVAT
Sizlerde üç yaşında olmasına rağmen annesinin elini bırakıp hata yapan çocuğu
affediyormusunuz?
-KARAGÖZ
Seyircilede affetti bizde affettik her şey düzeldi.
-HACIVAT
Bizi seyretmeme uyarısı alan diğer dört çocuğunda hatalarını acele olarak
sayalım ve oyunumuza geçelim.
-KARAGÖZ
Evet iyi olur bende oynamak için sabırsızlandım.
-HACIVAT
Bir tanesi asitli içecekleri fazla içtiği için buraya gelemedi.
-KARAGÖZ
Kaldı üç tane onlarıda say gitsin.
-HACIVAT
Şimdi söyleyeceğim seyircimizin suçu gerçekten büyük, çünkü sosyo ekonomik bir
suç.
-KARAGÖZ
Şimdi hemen akademik konuşarak bizi yorma seyircinin bu şölene girmeme cezası
alma nedenini hemen açıkla.
-HACIVAT
Alış veriş merkezlerine gittiği zaman annesine babasına paramız varmı diye sormadan
pahalı ürünler almaya kalkışmış. Pahalı yiyecekler ve oyuncaklar almak için
ısrar etmiş huzursuzluk çıkarmış.
-KARAGÖZ
Senin anlattıkların doğruysa bu seyirci uyarı cezasını hakketmiş durumda.
-HACIVAT Bu
hatayı bende yapmıştım benide affetmişlerdi. sonra ikinci kez yapınca sert
uyarı aldım bir daha yapmadım.
-KARAGÖZ
Ceza alan seyirci sayısı ikiye düştü onlarıda sayda biraz eğlenelim. yoksa beni
kızdırmayamı çalışıyorsun
-HACIVAT
Hemen hızlanayım karagöz kızdımı benim için hiçte iyi olmayacak. Zaten bu ceza
alan seyircimizin yaptığı hata odasını toplamamak anlaşılır ifadeyle
dağınıklık. Bu hatayı büyüklerde ara sıra yapıyorlar.
-KARAGÖZ
Sen nereden biliyorsun büyüklerin yaptığını.
-HACIVAT
Sosyal bir insanım, derneklere vakıflara gidiyorum toplumla iç içeyim o yüzden
biliyorum.
-KARAGÖZ
Yanlış anladım bana söylüyorsun sandım. Hanım bazen bir kaç günlüğüne annesine
gidince evi dağıtmak zorunda kalıyorum.
-HACIVAT
Neden peki.
-KARAGÖZ
Karnım acıkınca yemek hazırlamam gerekiyor hazırlarkende etrafı dağıtıyorum.
-KARAGÖZ
Büyükleri ona nediyormuş ki!.
-KARAGÖZ Ne
var bunda bir harf hata yapmış "D" yerine "T" koyup
çalışmış.
-HACIVAT
Sende hep dersine çalışacağına tersine çalışıp eğitimini tamamlayamadın. Hep
zor durumda kaldın.
-KARAGÖZ
Konu değiştirsek olur mu bu tersine çalışan seyircinin de hatası anlaşıldı
şimdi oyun zamanı.
Not: Siz
oyundan esinlenerek istediğiniz kurguyu ekleyebilirsiniz. Seyirci yapılarına
göre kavramlar geliştirebilirsiniz. Oyunu uzun veya kısa tutabilirsiniz. Bu
giriş oyunundan sonra asıl oyununuza geçebilirsiniz.
KARAGÖZ
SAHNESİ
Karagöz
hacıvat gösterilerinde başlıca sorunlardan birisi perde taşıyıp kurmaktır.
Kurulma anında zaman alan perdeler bir çok mekanda olumsuzluklar
oluşturmaktadır. Ağır ve çok yer tutan perdelerde temel sıkıntılardan
birisidir. Gösteriye gidilecek yer uzaksa nakliye sorunları gündeme
gelmektedir. En iyisi kolay taşınabilir küçülen sahne modelleridir. Büyük boy
valize sığacak şekilde portatif sahne yapabilirsiniz. Bunun için boru kullanmanız
yeterlidir. Yapacağınız sahneyi kamp çadırları gibi düşünün. Kamp çadırları
katlandığında çok az yer tutmaktadır. Bu yöntemden faydalanınız. Boruların
üzerine en hafif malzemeden raf yaparsınız. Rafı boruların üzerine geçirerek
istediğiniz boyda duırması için alt taraflarına vida takabilirsiniz. İskeleti
çıkardıktan sonra üzerine aynı çadır gibi perdeyi takarsınız. Ayna dediğimiz
beyaz kumaşın geleceği yere isterseniz çıta kullanıp kumaşı gerebilir
isterseniz sadece iplerle çıtasız olarak kumaşı takarsınız. Bu tür sahnelerde
konfeksiyonlarda kullanılan cırtlardanda faydalanabilirsiniz.
BİLMECE
SORMANIN SIRLARI
Bilmecelerinizi
küçük kağıtlara yazıp hazırlayınız. İleride ezberlediğinizde sorun
yaşamayacaksınız. İlk başlarda çok faydalı ve garantili bir sistemdir. Karagöz
hacıvat oyunlarında bilmece sormanız seyircilerle kontakta kalmanızı sağlar.
Şimdi size bir sanat tüyosu aktaracağım. Seyirciler kendilerinin işin içinde
olduğu sahne gösteri ve performans sanatlarını çok severler. Tiyatrolar bunu yapamadığı
için yok olma dönemine girmiştir. Sizde seyirci olsanız tiyatrodan
sıkılırsınız. Başkaları oynayacak gülecek ve gidecekler. Karagöz hacıvat
oyunlarınızda elinizden geldiği kadar seyircilerle iletişimde kalmaya çalışın.
Kendi yazacağınız oyunların sanaryolarını seyirci ve sanatçı üzerine kurun.
OYUNA
BAŞLAMADAN ÖNCE
Oyuna
başlamadan önce tasvirler görebileceğiniz yerlerde hazır olmalıdır. Bu nedenden
dolayı tasvirlerinizin sıralarını ve bulundukları yerleri ezberleyiniz.
Oynatacağınız oyundaki tasvirleri kolay alabileceğiniz şekilde dizmelisiniz.
Karagöz hacıvat oyunlarında en fazla yapılan hatalarda birisi tasvirler
bulunmadığı için karışıklıklar olmasıdır. Diğer ekipmanlarıda aynı özenle
diziniz.
GÖSTERMELİK
NAREKE VE AÇILIŞ
Göstermelik
en başlarda sadece bir kere işe yarayacağı için ışığınızın yanında hazır
bulundurun. Işığı açarken hemen onuda alırsınız. Önce tefinizi ve başka bir çalgı
kullanıyorsanız onu çalın. Şimdi göstermeliği almaya sıra geldi. Narekeyi
çalarak göstermeliğinizi alın. Göstermeliğiniz perdenin üzerinde durmasa bile
şöyle yapmalısınız. Işığı yaktıktan sonra göstermeliği perdeye doğru
yanaştırın. Narekeyi çalarak perdenin ortasında hareket ettirin. Seyirciler
nareke sesinden oyunun başlayacağını anlarlar. Daha neşeli hakle getirmek için.
Başlıyor başlıyor. Sizler için düzenlene karagöz hacıvat gösterileri başlıyor
diyebilirsiniz. Açılışı yapmış oldunuz.
KARAGÖZ
HACIVAT OYUNU:
(Karagöz
hacıvat oyunlarımızı oynatmaya başlayalım.)
Yazan:
Karagöz hacıvat sanatçısı hasbora güzelrüzgar
Sahne önü
konuşması:
Efendim
merhabalar nasılsınız? Mutlu musunuz?
Ben hasbora
şimdi birazdan daha fazla mutlu olacaksınız. eğleneceksiniz güleceksiniz.
Neşelimi
neşeli güzel ve komik gösteriler seyredeceksiniz.
dertlerinizi
ve sorunlarınızı unutacaksınız. Başlıyor, başlıyor
sizler için
düzenlenen karagöz hacıvat gösterileri başlıyor…
Başlıyor,
başlıyor… eğlenceli ve komik gösteriler başlıyor.
Efendim,
bakalım karagöz hacıvat ve arkadaşları hazırlanmışlar mı?
Karagöz
haricindekilerin hepsi hazırlar heyecanla bizleri bekliyorlar. Karagöz mü? Hala
uyuyormuş efendim. Ama bir çözüm var.
Hacıvat onu
uyandırmasını bilir. Karagözü uyandırmak için, hacıvatı görevlendirelim mi?
O halde
anlaştık… Efendim ne dedik eğlence var, neşe var, heyecan var komiklik var.
Özcümle her
şey var.
Ancak!
önemli olan bir şey daha var.
Hem de her
şeyden önemli çok, çok önemli; üstelikte dünyadan bile önemli bir şey var.
Bu önemli
olan şeyi öğrenmek isteyenler var mı, var mı?
önemli olan
şeyi şimdi hemen söylüyorum.
Dünyadan da
önemli sizler varsınız.
Sizler
buradasınız.
Sizler
önemlisiniz.
Hepiniz
alkışlarla hoş geldiniz.
Şimdi
oyunlarımıza geçiyoruz. İyi seyirler ve iyi eğlenceler.
(“Işık
yanıyor, tef çalınıyor, nareke çalınarak göstermelik alınıyor.”)
Hacıvat:
Nasılsınız saygı değer seyircilerimiz iyi misiniz? Benim ismim hacıvat.
Bana yapmam
gereken bir görev verdiniz.
Bu görev
karagözü uyandırma görevi; görevler içi boş laflarla doldurulamaz; ağı
sorumluluklardır.
Çok
çalışmak gerekir. Çaba ve gayret ister.
Sorumluluk,
aynı zamanda başarı demektir.
sorumluluk
almadan başarı elde edemeyiz.
Tüm
mesleklerin ve sanatların sorumlulukları vardır.
Sizce
dünyamızda hangi meslekler vardır.
Doktor,
polis, öğretmen, müdür, mimar, mühendis, savcı, hâkim, avukat, profesör, yazar,
işadamı, devlet adamları, organizatörler, sanatçılar vardır.
Karagözün
ise hiçbir sanatı ve mesleği yoktur. Çünkü okula gitmemiş eğitim almamıştır.
Çok şansız durumdadır.
Peki, ben
neden bunları söyledim.
Karagöz çok
uyuduğu içinde hep zor durumda kalmaktadır.
Başarılı
insanların tek özellikleri az uyuyup çok çalışmalarıdır.
Yinede
karagözün tüm dünyaya bir tanede olsa faydası vardır.
Neymiş
bakalım; tembel karagözün faydası
Karagözü
açlık ve sefalet içinde görenler, okula gidiyorlar eğitimlerini alıyorlar çok
çalışıyorlar sonunda başarılı oluyorlar.
Eğer bizde
karagöz gibi çok çalışmazsak başkalarına muhtaç oluruz kariyerimiz ve
karizmamız sarsılır diyorlar.
İşte
karagözün insanlığa tek faydası budur.
Bu arada
sohbete dalıp asıl görevlerimizi ve yapacağımız işleri de unutmamalıyız.
Karagözü
uyandırma görevini bana verdiniz bu doğru kabul ediyorum, ettim de ama
başaramazsam bana yardım eder misiniz?
Karagözü
uyandırmak için herkes bana yardım edecek mi?
Şimdi
sizlerden de aldığım güçle görevime başlayabilirim.
Yar bana
bir eğlence aman, aman
Ah bana bir
eğlence verin bize bir eğlence karagöz uyanmayı bırakın daha da derin uykulara
daldı herhalde.
Bizim
sözlerimiz ona ninni gibi geldi galiba
şimdi
görevden vazgeçmeden yeni bir teknik denemeliyiz.
Hani
yakınlarımıza moral vermek için tempo tutarız ya, şimdi hep birlikte karagöze
tempo tutarsak kesinlikle uyanır ve buraya gelir. Arkadaşlar.
şimdi hazır
mıyız hep beraber tempo…
SEYİRCİLER
VE HACIVAT: Karagöz. Karagöz… Karagöz. Karagöz.
KARAGÖZ:
Evin önüne bando takımı geldi herhalde.
SEYİRCİLER
VE HACIVAT: Karagöz.. Karagöz… Karagöz. Karagöz.
KARAGÖZ:
Tamda uyku saatimi buldu bu tören alayı.
SEYİRCİLER
VE HACIVAT: Karagöz Karagöz… Karagöz. Karagöz.
KARAGÖZ: Bu
bandocular benim adımı söylüyorlar sanki veya bana öyle geldi. Diyecektim ama
bu koroda hacıvatın da sesi var. Hacıvat beni uyandırmak için mehter takımını
getirmiş olmalı.
HACIVAT:
Karagöz tüm seyirciler seni bekliyorlar gelir misin?
KARAGÖZ: Ne
var ne oluyor ne bağırıyorsunuz uyuma hakkımı elimden almayın lütfen.
HACIVAT:
Karagöz hala uyanamadın mı gelmiyor musun bizimle sohbet etmeye.
KARAGÖZ:
geliyorum ama seni pataklamak için anladın mı hem de şimşek hızıyla. Al sana
hain hacıvat. Şimdi ben sana gösteririm hacı cav, cav bu alçaklığı cezası sana
az bile gaddar hacıvat.
KARAGÖZ:
Beni bir türlü uyutmadın al işte ahh! omuzlarım… Başım ve tüm bedenim. Vay! uy!
her yerim ağrıyor. Sivaslı tellak ve keseci ramazan bile beni böyle sarsamadı.
Tellak
ramazandan daha sertmiş bu hacıvat bir daha bulaşmayacağıma söz veriyorum. Ah
ah!
HACIVAT:
Karagözüm canım kardeşim. Bahar gelir gelmez neşesini çıkarmaya başladın. Beni
davet etmiyorsun aşk olsun.
KARAGÖZ: Ne
baharı ne neşesi hacıvat.
HACIVAT:
Uzanmışsın rahat, rahat piknik yapıyorsun sandım.
KARAGÖZ:
Ben iki gün hiç uyanmadan uyursam bu yorgunluğum ancak geçer.
HACIVAT:
Sana imrendim öyle rahat görünüyorsun ki peşin satan patronlar gibisin.
KARAGÖZ:
Tam tersine on iki yere borcu olanlar gibi zordayım ve mutsuzum.
HACIVAT:
Karagözüm o halde seni yerden kaldırabilirim. yardıma ihtiyacın olduğunu
anladım.
KARAGÖZ:
hacıvat bana neler oldu tam fark edemedim. bandocular beni davul sanıp çalsaydı
bu kadar etkilenmezdim.
KARAGÖZ
HACIVAT OYUNU
YAZAN: HASBORA GÜZELRÜZGAR
OYUNUN İSMİ: EĞİTİMİN ÖNEMİ
HACIVAT - Karagözüm ben sana darıldım kırıldım.
KARAGÖZ - Bende sana dört elle sarıldım.
HACIVAT – Karagözüm sen ayrımcılık yapmışsın insanları ayırmışsın.
KARAGÖZ - Neler söylüyorsun sen hacıvat.
HACIVAT - Karagözüm üstelikte tüm insanları birbirine düşürmüşsün.
KARAGÖZ – Hacı cav cav sana çok kızdığım zamanlar. Hacıvat yerine hacı cav, cav dediğimi çok iyi biliyorsun.
HACIVAT – Hemen kızma, kızma yaptıklarını anlat.
KARAGÖZ - Hacıvat ben o kadar cahilmiyim insanları karıştıracak kadar.
HACIVAT – Duyduğuma göre yaptığın ayrımların sayısı o kadar çokmuş ki!
KARAGÖZ – Haa! Şimdi anladım ne demek istediğini; evet bir iki tane ayrımcılık yaptım sadece o kadar.
HACIVAT - Peki seyircilerde duysun şu birkaç tanesini hangi ayrımları yaptın.
KARAGÖZ - Ben yaptığım ayrımların hepsini biliyorum.
HACIVAT – Seyircilerimizde bilsin ister misin?
KARAGÖZ – Bilseler ne olacak. Ben sadece şu kadarcığını yaptım. Türk kürt, alevi sünni, sağcı solcu, dinci laik, ilerici gerici, doğulu batılı, şucu bucu, tarikatçı cemaatçi, vakıfçı dernekçi, filan guruptan filan topluluktan diye ayırdım. Neden bu olayı büyütüyorsun çok mu ayrım yapmışız sanki!
HACIVAT - Saymadığın ayrım kalmadı ki karagöz; tüm ülke coğrafyasını bölüp parçalamışsın.
KARAGÖZ - Hacıvat olayı çok büyütme kadınları erkeklerimi ayırdım sanki eğitimli cahil diyerekten insanlarımı ayırdım da adımı ayrımcıya çıkarıyorsun.
HACIVAT - İnanmıyorsan seyircilerimize soralım; az mı çok mu ayrım yapmışsın o zaman belli olur. Her şey ortaya çıkar.
KARAGÖZ - Hemen soralım…
HACIVAT - Arkadaşlar karagözün yaptığı ayrımları kendi ağzından duydunuz. Türk kürt, alevi sünni, sağcı solcu, dinci laik, ilerici gerici, doğulu batılı, şucu bucu, tarikatçı cemaatçi, vakıfçı dernekçi, filan topluluktan filan guruptan diye hemen hemen tüm ayrımları yapmış.
KARAGÖZ – Çok uzattın bu konuyu hacıvat.
HACIVAT – Seyircilerimizden bazıları çok şaşırdığı için aaa! Diyerek elleriyle ağzını kapattı.
KARAGÖZ – Bende senin ağzını kapatırsam güzel olacak.
HACIVAT - Karagözüm, seyircilerimizin ve benim bir şey dikkatimi çekti. Tam elli tane gurubu ayırmışsın. Birkaç tane ya kalmış ya kalmamış. Bunu açıklayabilir misin?
KARAGÖZ - Ben büyük insanım hacıvat; küsuratlarla küçük hesaplarla uğraşmam. Düz hesap elli tanesini ayırdım yetti. Diğer bir iki taneyle de başkaları uğraşsın dedim. Hem ben insanların eğitimleriyle hiç mi hiç uğraşmam. Hayatım boyunca eğitim almaya çalıştım, bir türlü olmadı.
HACIVAT - Konuya bir reset atıp yenileyelim. Ayrımcılık bize yakışmaz. Düşmanlarımız zaten bize kumpaslar, pusular, hileler, desiseler, tuzaklar hazırlamaktalar. Bizi çökertmek için fırsat kolluyorlar. Onlara bu fırsatı tanımamak için bölünmemeliyiz. Birlik olmalıyız. Bırakalım tüm bu olumsuzlukları bunların hepsi eğitimsizlikten kaynaklanıyor. Sen olanakların olsa hangi eğitimi almak isterdin onu söyle. Şimdi herkes eğitim almanın peşinde. Tüm dünyada eğitim modası var.
KARAGÖZ - Birkaç kaç tane eğitim almak istiyorum.
HACIVAT - Peki almak istediğin şu birkaç tane eğitimi söylermisin. Bende merak ettim.
KARAGÖZ - Ne olacak ki söylesem; bana ne faydası olacak. Alacağım eğitimler içimde kalsın. Şu ana kadar olmadı zaten.
HACIVAT - Peki alacağın eğitimleri verecek olan öğretmenler ve üstatlar seyircilerimizin içersinde olabilirler. Sana eğitim verirler.
KARAGÖZ – Ben fırsatçı değilim ama bu söylediğin işime geldi. Şimdi söyleyebilirim almak istediğim eğitimleri; fazla yok zaten; onlarıda öğrenirim olur biter.
HACIVAT - Almak istediğin eğitimler hangileri.
KARAGÖZ - Nlp, eft, reiki, meditasyon, emdr, akupresür, ayurveda, aile içi iletişim, empati, yoga, zen, hızlı okuma, diksiyon, tiyatro, sahne sunuculuk, şan ve gitar dersleri almak istiyorum.
HACIVAT – Nee! Gerçekten fazla değilmiş almak istediğin eğitimler.
KARAGÖZ – Bir sayfa bile tutmaz benim alacağım eğitimler. Bana çok mu gördün yoksa?
HACIVAT – Yok, yok çok görmedim; hemen başla hayatta hiçbir şey için geç sayılmaz.
KARAGÖZ – Tabii geç sayılaz. Bunları halledincede ingilizce almanca fransızca ispanyolca italyanca rusca birde son sıralarda moda olan çince öğrenmek istiyorum. Resim, karikatür, grafik, web tasarım, bilgisayar proğramcılığı, asp, php zaman kalırsada çocukluğumdan beri içimde kaldı fotoğrafçılık kursuna giderim. Ayrıca yazarlık eğitimide alsam fena olmaz. Yepyeni ve süper karagöz hacıvat oyunları yazarım.
HACIVAT – Senin almak istediğin eğitimleri anladık. Karagözüm ben sadece bir tane eğitim almak istiyorum. Bana yardımcı olur musun?
KARAGÖZ – Yapabileceğim bir şeyse olur.
HACIVAT – Bende sadece jonglör sanatçısı olmak istiyorum.
KARAGÖZ – O, kolay.
HACIVAT - Sen bir süre cambazhanede çalışmıştın beni jonglör yapsana…
KARAGÖZ – Olur, olur, yaparım tabii. Bu jonglör dediğin akrobatlık değil mi? O zaman sorun yok.
HACIVAT – Evet, evet, akrobat olmak istiyorum. Bu işte çok para olduğunu duydum da o yüzden akrobat ve jonglör olmak istiyorum.
KARAGÖZ - Bunda zor bir şey yok ki hacıvat, ben sana öğretirim. Senden para bile almam. Akrobat olur çıkarsın.
HACIVAT - Bende şey zannetmiştim.
KARAGÖZ - Ney zannetmiştin.
HACIVAT – Zor bir iş, hatta akrobat olmak imkansız diye düşünüyordum.
KARAGÖZ – Yok yok öyle düşünme.
HACIVAT - Daha önce çalıştığın panayırlardaki jonglör üstatları ile beni görüştüreceksin ben onlardan öğreneceğim sandım. Sen bu işi hemen hallettin.
KARAGÖZ - İstersen şimdi burada hemen seni jonglör yapabilirim.
HACIVAT – Güzel; şu anda öğrenmeye hazırım. Hemen başlayalım.
KARAGÖZ - Bak hacıvat önce şunu ezberle dünyanın en kolay öğrenilen sanatı jonglördür. Özetle en kolay sahne sanatlarından birisi akrobatlıktır.
HACIVAT - Çok şaşırdım nasıl yani! Karagözüm bende sanmıştım ki jonglör olmak için en az beş sene eğitim almak gerekiyor. Üstelikte akrobasi ve jonglör sanatını öğrensen bile pratiklere ve provalara sürekli devam edilmezse sorun olur demişlerdi.
KARAGÖZ - Beni kızdırma; sen jonglör ve akrobat olacak mısın olmayacak mısın onu söyle.
HACIVAT – Danıştığım insanlar gözümü korkutmuştu da o yüzden tedirgin oldum.
KARAGÖZ – Korkmana gerek yok. Seni hemen akrobat yapayım mı?
HACIVAT – Tamam, tamam hemen beni akrobat yap. Bende çok para kazanayım. Akrobatlığı öğret bana.
KARAGÖZ - Hemen başlayalım o zaman. Jonglör sanatı atma, tutma, çevirme, döndürme ve zıplatma sanatıdır.
HACIVAT - Bu kadar kolaymış bu akrobasi hayretler içinde kaldım.
KARAGÖZ – Dur, dur, daha bitmedi şimdi seyircilerle iletişim dersi var onu da öğreteceğim. Nasıl olsa seyircilerimizde var. Beni iyi gözlemle bunu da öğrendin mi kesinlikle başaracaksın ve jonglör olacaksın.
HACIVAT – Pratik eğitim demek istiyorsun değil mi.
KARAGÖZ – Evet, şimdi ben seyircilerin karşısına akrobat olarak nasıl çıkılır onu göstereceğim. Merhaba saygıdeğer seyircilerimiz ben baş akrobat karagöz herkes iki elini havaya kaldırsın. Evet, tüm seyirciler ellerini havaya kaldırdı mı şimdi bana bir bitmeyen alkış gönderir misiniz? Şimdi gösterilerime geçiyorum; diyeceksin. Seyircileri alkış yapmaya hazırlayacaksın. Bir komedyen nasıl önce seyircileri gülmeye hazırlıyorsa sende aynı özeni göstereceksin.
HACIVAT – Karagöz sen gerçek akrobatmışsın.
KARAGÖZ – Eee! Boşuna mı hayalhanelerde cambazhanelerde panayırlarda çalıştık sanıyorsun. Her şeyi öğrendim. Sesim kısılırdı çadırların önünde; başlıyor, başlıyor; akrobat gösterileri başlıyor demekten. Şöhretim bile ‘baş çığırtkan karagöz’ olmuştu.
HACIVAT - Her dediğine inandım karagöz.
KARAGÖZ – Hatta benim yetiştirdiğim çığırtkanlar ustalaşıp onlarda yanlarına çırak alınca bana ne diyorlardı biliyor musun?
HACIVAT – Söylersen bilirim.
KARAGÖZ – “Üstatların üstadı ünlü çığırtkan karagöz” diyorlardı.
HACIVAT – Hocaların hocası demek istiyorsun anladım.
KARAGÖZ – Birde şu var; eğer benim okumam yazmam olsaydı; gişede bilet satan büyük şef bile olacaktım.
HACIVAT - ALLAH senden razı olsun karagöz senin sayende en güzide en süper bir sanatı öğrendim. Jonglör oldum.
KARAGÖZ – Hey! dur bakalım, seni sınav yapacağım. Hem de demokrat bir sınav, o zaman öğrenip öğrenmediğin ortaya çıkacak. O zaman akrobat olacaksın.
HACIVAT - Sorabilirsin biraz çabuk olabilir misin? “Hacıvat içinden mırıldanır” zaman kaybetmeden gidip jonglör malzemeleri alıp gösterilere başlamalıyım. Nasıl olsa jonglör oldum.
KARAGÖZ – Sen neler mırıldanıyorsun öyle.
HACIVAT – Dersime çalışıyorum. Sınav olacaksın dedin ya.
KARAGÖZ – Ha tamam o zaman. Jonglör sanatı nedir, ondan başlayalım.
HACIVAT - Topları çemberleri labutları atacaksın tutacaksın. Flower stickleri yani püsküllü sopaları zıplatacaksın. Poi ve stafları çevireceksin. Tabakları da sopanın ucunda döndürdün mü jonglör olursun. At, tut çevir, döndür, zıplat = jonglör sanatı.
KARAGÖZ – Hacıvat, sınavı geçtin geçmesine de sen en başta bu işte çok para var demiştin doğrumu?
HACIVAT - Karagöz benim acelem var. Gitmem lazım sonra konuşuruz. Hadi hoşça kal teşekkürler.
KARAGÖZ - Hacıvatın nereye gittiğini tahmin ediyorum. Akrobatlık yapmaya gitti. Nasıl olsa işsizim. Bende hemen top labut çember alıp jonglörlük yapmalıyım. Hemen malzeme almak için borç bulmalıyım. Bana müsaade eder misiniz? Alkışlarla gönderir misiniz beni?
PROFOSÖR SAHNEDE
Merhaba saygı değer seyircilerimiz. Ben sahne ve gösteri sanatları konusunda uzman kabul edilen hasan hüseyin cesur. Karagözü ve hacıvatı yakından tanımaktayım. İkisinin de başına neler geldi biliyor musunuz? Jonglör sanatçısı kılığına girdikleri için zarara uğradılar. Ellerindeki paraları jonglör malzemelerine yatırdılar. Etkinlik ve şölen alanlarında sorunlar yaşadılar.
Şunu hesap edemediler. Bu bağlamda denklem kuramadılar. Sahne ve gösteri sanatları teorik bilgilerin yanı sıra uzun yıllar pratik yapmak gerektirir. Bir üstattan ders almadan sahne sanatçısı olmak imkânsızdır. Karagöz ve hacıvat şimdi zararlarını kurtarmak için panayırda işe başladılar. Karagöz eski mesleği olan çığırtkanlığa başladı. Yani yapılacak gösterileri yüksek sesle halka duyurma görevi, hacıvat ise biletçi olarak çalışıyor.
Sadece akrobatlık değil; illüzyon, ateşbazlık, meddahlık, kukla, fakirizm yani atraksiyon gösterilerinin hepsi hem yetenek hem de uzun yıllar eğitim aldıktan sonra yapılmalıdır.
Burada asıl sorun şu bence; televizyonlarda en az ilgi gören proğramlar hangileridir biliyor musunuz? Biz profesörlerin katıldığı bilgi aktardığı proğramlar hiç mi hiç seyredilmiyor. Hal böyle olunca sorunlar yumağına dolanıyoruz. Yeniden buluşmak dileğiyle hoşça kalın mutlu kalın.
KARAGÖZ
KUKLA
BUBBLE
SİHİRBAZ
ATEŞBAZ
JONGLÖR
FAKİRİZM
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder